MERSİN   FORUM  ÇÖZÜM   KLİNİK    PSİKOTERAPİ MERKEZİ

Herkes zaman zaman olumsuz duygu ve düşüncelere kapılır. Bu olumsuzluklarla nasıl baş edildiği ise güven ve korku, umut ve çaresizlik, hakimiyet ve kurbanlık, zafer ve yenilgi arasındaki tarafımızı belirler. Olumsuz duygu ve düşüncelerle baş etmeyi zorlaştıran, bu sebeple de kişiyi ümitsizliğe sürükleyerek çoğunlukla mutsuz hissetmesine neden olan unsurlar şunlar olabilir:

• Olumsuz iç konuşmalar
• Olumsuz varsayımlar
• Kendini devamlı olarak başkalarıyla karşılaştırma
• Geçmişin sürekli tekrar edilmesi
• Rahatsız eden durumlar, insanlar karşısında pasif tutumu sürdürmek (kurban pozisyonu)
• Sorunlar için başka kişileri/durumları suçlamak, kendini ‘güçsüz’ kılmak
• Hiçbir şeyin elinde olmadığını düşünmek, değişimden kaçınmak
• Kendini affedememek
• Hata yapma ve başarısız olmaktan korkmak

Bu unsurların sürekliliği arttıkça kişinin kendini iyi hissetmesi de zorlaşır. Mutsuzluğun kronikleştiği, neredeyse bir ‘bağımlılık’ olarak adlandırılabileceği durumda bireyler şunları yaşıyor olabilir:

• Derin bir güvensizlik ve özgüven eksikliği, kişilerin mutluluğu hak etmediğini düşünmesi
• Aşırı disiplin ve gerçekçi olmayan beklentiler gösteren ebeveynler tarafından yetiştirilen bireyler için sevgi ve başarı elde etmenin bu mutsuz deneyimlerle eşleşmiş olması
• Travma ya da başka türlü negatif deneyimlerin çözümlenmemiş oluşu
• Altta yatan bir diğer ruhsal bozukluk
• Geçmişte yapılan hataların, alınan kararların baş edilemeyen pişmanlığı, suçluluğu
• Kişinin kendini ve/veya başkalarını cezalandırmayı seçmesi
• Olumlu duyguların hayal kırıklığı riskini arttıracağı düşüncesi
• Hayatının çoğunda mutsuz hissetmiş olan kişiler için başka türlü hissetme, tanımadığı duyguları yaşama düşüncesinin verdiği korku
• Memnuniyetsizliğin daha çok çalışmak, iş değiştirmek, daha sağlıklı yemek, arkadaş ve aileyle daha çok vakit geçirmek ya da istenmeyen davranış ve durumları önlemek için bir motivasyon kaynağı oluşu
• Kontrol edilemeyecek problemlerin kişiselleştirilmesi

Mutsuzluğa yatkın olan kişiler yaşam kendileri için fazla iyileştiğinde bunu bozmak için sebepler bulabilirler. Kendilerini aynı olumsuz kısır döngünün içine sokmak için farkında olarak ya da olmayarak bir çaba gösterir ve aslında ‘kurban’ rolünde göründükleri alanda kalmayı daha güvenli bulabilirler. Bu nedenle de kişinin yaşamını değiştirmek için yeni adımlar atması zorlaşır, sorunlarla baş etmek için kendini daha da derin bir kaosa sürükleyebilecek davranışlar seçilebilir.

Duygular, içsel dünyada ya da yaşam koşullarında bazı değişikliklerin yapılması gerektiğine dair işaretler olarak görülebilir. Duyguları etkileyen düşünce ve davranışlar, kişinin bunları fark etmeye başlamasıyla yeniden şekillendirilebilir. Olumsuz kalıpların yerine daha olumluların yerleştirilmesiyle de mutlu olmaya doğru adım atmak kolaylaşır. Bu değişimi sağlayabilmek için öncelikle kişinin bu mutsuzluğa neden tutunduğu anlaşılmalıdır.