MERSİN   FORUM  ÇÖZÜM   KLİNİK    PSİKOTERAPİ MERKEZİ

KLEPTOMANİ (HIRSIZLIK HASTALIĞI)

Kişi ihtiyaç duymadığı ve hemen kullanmayacağı halde maddi değerini düşünmeden, satacağını düşünmeden, gördüğü nesneleri onlara sahip olma düşüncesi ile izin almadan gerçekleştirdiği bir dürtü kontrol bozukluğudur.

Yapılan gözlemlere göre kişi bu davranışın yanlış ve uygunsuz olduğunun bilincindedir ve çalma davranışı daha önceden planlanmış bir şekilde gerçekleşmez, aniden gerçekleşir. Kişinin çalma eylemi gerçekleştirdiği nesneyi aslında satın alabilecek maddi imkânı bulunmaktadır buna rağmen bu davranışı gerçekleştirir.

Kleptomani semptomları çocuklukta başlamaktadır ve yetişkinlik döneminde devam etmektedir. Kleptomani kadınlarda 20 yaşlarında ortaya çıkmaya başlamaktadır. 6 yaşındaki kız çocuklarında da görülmektedir. Genellikle görülen yaşı kadınlarda 35, erkeklerde ise 50 civarıdır.

Genellikle kadınlarda görüldüğünü düşünülüyordu fakat son zamanlarda yapılan araştırmalara göre erkeklerde de oldukça fazla görüldüğü ortaya çıktı. Bunun nedeni; kadınlar yakalandığında psikiyatrik muayeneye gönderiliyor, erkek yakalandığında ise hapishaneye gönderiliyor olmasıdır. Hastaların çok azı kendiliğinden tedaviye gider. Kleptomani hastaları yakalandıklarında şiddetli bir emosyonel travma geçirmektedirler.

Kleptomani rahatsızlığına sahip kişilerin ekonomik düzeyi ile bir ilgisi yoktur yani maddi açıdan yüksek gelirli insanlar da bu hastalığa sahip olabilirler. Bu hastalığa sahip kişilerin sosyokültürel düzeyi de yüksek olabilir. Kişiler bu davranışına engel olabilmek için çevrelerinden uzaklaşmaya çalışır, alışveriş yapmaktan uzak durmaya çalışır ve sosyal hayatını kısıtlamaya başlar.

Bu hastalığın oluşmasında çocukluk döneminde yaşadığı olumsuz koşullar sonucunda yaşanan kayıplar önemli bir yere sahiptir. Çünkü bilinçaltındaki bu anılar kişiyi oldukça zorlamaktadır. Kişinin özsaygısına yönelik yapılan saldırılar ileride bu hastalığın ortaya çıkmasına zemin hazırlar.

Kişilerde özgüven yaralanmaları sonucu ya da kendisine olan sevgi, destek ve ilgi gibi önemli konularda kırılmalar yaşaması sonucunda da kleptomani ortaya çıkabilir. Bu kişilerin çocukluklarında yaşadığı aile hayatı oldukça sorunlu ve travmatikdir.

Kleptomani hastalığının oluşmasına neden olan etkenlerden biride kişinin bir kayıp yaşanmasıdır. Buna en çok verilen örnekler; kadınlarda çocuklarının evden uzaklaşmasıdır bunun yanında gergin oldukları adet dönemleri ve hamilelik dönemlerin de bu davranış artmaktadır. Özellikle hamilelik dönemlerinde kadınlar başkasının evine misafirliğe gittiğinde yiyeceklere karşı bu davranış daha çok artmaktadır. Erkeklerde ise; andropoz dönemlerinde bu davranışa daha sık rastlanmaktadır.

Bireyler de bu davranışta çalmak istedikleri maddeler kişi için cinsel bir anlamda taşımaktadır. Kişi için cinsel bir anlam ifade eden bir elbiseyi ya da çok etkilendiği bir parfümü de çalmaya odaklanabilir. Bu kişilerde genellikle cinsellikle ilgili sorunlar vardır. Bunun sebebi ise çocuklukta 3-5 yaşları arasında cinsel organlarına yönelik yeni keşiflerinin olduğu dönemde yaşadığı sorunlardan kaynaklanmaktadır.

Kleptomani tedavisi; öncelikle bireyin geçmişte yaşamış olduğu ve şuanda yaşadığı zedelendiği, problemler yaşadığı olaylar saptanarak, bu düşünceler üzerine uygun düşünce şemalarının geliştirilmesi, toplumsal ilişkilerinde kullandığı uygun olmayan savunma mekanizmalarının değiştirilmesi ile terapiye devam edilir. Eğer gerekirse kaygı durumunu ve dürtüsel hareketlerini azaltmak için ilaç tedavisi de uygulanabilir.

Psikolog Duygu YAKUPOĞLU