MERSİN   FORUM  ÇÖZÜM   KLİNİK    PSİKOTERAPİ MERKEZİ

ÇOCUKLAR ANNE- BABA İLE UYUMALI MI UYUMAMALI MI?

Son zamanlarda çokça duyduğum ve soru olarak gelen bir problem. Çocuğumla uyumak doğru mu? Çocuğum küçüklüğünden beri bizimle birlikte uyuyor artık ikna etmeye çalışıyorum ama yapamıyoruz. Bunların bir hali ise hala çocuğumla uyuyorum, eşim diğer odada yatıyor. Çocuğum doğduğundan itibaren bu durum böyleydi. Peki anne babalar neler yapmalı? Çocuğun anne babayla veya sadece anneyle uyuması doğru bir davranış mı? Doğruysa bunun bir yaş aralığı var mıdır? Gelin hep birlikte bu soruların cevabını yazdığım yazıda bulalım.

Yazının konusuna baktığımızda ne var canım bundan çocuk işte yatalım yanına gitsin gibi düşünebilirler. Ne de olsa büyüyünce kendi ayrı yatakta gitmek ister. Aslında bu doğru olmayan annelerin ve çocukların bu süreci devam ettirmek için buldukları cümlelerdir. Klinik alanda gördüğümüz ise bu cümlelerin tam tersidir. Bir çocuk cinsiyeti fark etmeden ancak genellikle erkek çocukları 8 -9 10 yaşlarına kadar (zaman zaman 10 yaşın üzerinde de görmekteyiz) anne veya babasıyla birlikte uyumaktadırlar. Genelde alanda gördüğümüz erkek çocuğun anne ile birlikte uyuması ve babanın tek uyumasıdır. Peki bu süreç nasıl başlar? Çocuklar mı annelerle anneler mi çocuklarla uyumak ister? Bu sürece kimin daha çok ihtiyacı vardır?

Gece ağlamaları, uykuda ara ara uyanmalar ve uykuya dalarken, bebeklerin geceleri acıkması her bebekte görülen doğal süreçlerden biridir. Özellikle bebeğin gece acıkınca veya altı kirlendiğinde anne için zor bir durum olabilir. Bebeğin odasına gitmek, altını değiştirip veya emzirip yatağına bırakıp odaya geri gelmek yerine beşiği yatak odasına almak veya direkt bebekle birlikte uyumak anneler için daha kolay bir durum olmaktadır. Aynı zamanda annelerin bebeklik dönemlerinde kaygıları yoğun olabilmektedir. Bebeğim gece ateşlenirse, havale geçirirse, gece korkarsa, yataktan düşerse gibi türlü korkuları ve kaygıları olabilir. Sadece beslenme ve bakım ihtiyaçları değil anne ve babaların türlü korku ve endişelerini yatıştırmak içinde bebeği yataklarına alabilirler.

Bebekler ve çocuklar anne babaların yanında hissettikleri güveni gece yatarken de hissetmek isterler. Anne veya babaya dokunmak, nefes alış verişini hissetmek, güvenlik ve huzur duygusunu yaratabilir. Birçok çocuk ara ara uykuya dalmakta zorlandığında soluğu anne babasının yanında almıştır. Tam bu süreçte anne babanın çocuğa karşı nasıl davranacağı bu sürecin devam edip etmemesi açısından çok önemlidir. Çocuklar çevresinde olup biteni çok iyi gözlemler ve davranışları çok kolay öğrenirler. Bir davranışın birkaç kere yapılması ve her yapıldığında olumlu sonuçlar alınması o davranışın alışkanlık haline gelmesine yeterlidir.

Genellikle çocuğun birlikte uyuma isteği çocuğa yüklediğimiz kaygı, korku ve endişelerden dolayı olmaktadır. Kaygılarımız, korkularımız tıpkı mutluluk gibi bulaşıcı olabilir. Bebeklik döneminden itibaren çok endişeli ve evhamlı olan anneler çocukların gece yatarken başlarına bir şey gelme ihtimallerini çocuklarına farkında olmadan bebeklik döneminden itibaren işleyebilirler. Çocukluk döneminde gece korkuları normaldir. Önemli olan çocuğun burada anne babası ile yatarak değil yatmadan da bu korkuyla baş edebiliyorum algısını çocuğa yaşamaktır. Gece korkusuyla yanınıza gelmek isteyen çocuğunuza bununla baş etme yollarını yavaş yavaş kazanmasına yardımcı olmanız daha kıymetlidir. Örneğin; çok hafif  bir ışıkla, bir hikaye okuyarak uykuya dalmasına yardımcı olabilirsiniz. Uyandığı anda onu yatağına kadar eşlik edip veya sadece seslenip onun güvende olduğunu hissettirmeniz yeterli olacaktır.

Çocuğun anne veya babayla yatması; çocuğun kişilik gelişimi, bireyselleşmesini ve cinsel gelişimini olumsuz şekilde etkileyebilir. Anne veya babayla birlikte uyumak çocuğu etkilediği kadar çiftleri de etkileyen bir durumdur. Çiftlerin birlikte kurduğu hem cinsel hem de duygusal ilişki araya giren ufaklık tarafından bozulmuştur. Dolayısıyla bu durum eşlerin birbirine cephe almasına kadar gidebilir. Burada anne babanın kararlı olması çok önemlidir.

Çocukların hasta olması, uzun çalışma saatlerin den sonra aile bireylerinin çocuklarıyla birlikte yatmak istemesi, eşin şehir dışında veya yurt dışında çalışmasından sonra annenin çocukla birlikte yatması gibi birçok sebepten dolayı anne-baba çocuklarıyla birlikte uyumaya başlıyor ve bu süreç bir süre sonra devam eder bir hal alıyor.

Çocukların anne veya baba ile uyumak istediğinde verilen tepkiler bu sürece alışıp alışmama konusunda önemlidir. Eğer anne veya baba bu isteği olumlu karşılayıp sürece uyum sağlıyorsa (örneğin; babanın kanepeye geçmesi gibi) çocuk bir süre sonra bu durumu devam ettirmek isteyecektir.  Bütün gün çocuğun üstüne titreyen, onun her yaptığı davranışta tetikte olan anne babaların çocuklarını yatarken yalnız bırakmaları maalesef pek mümkün olmuyor. Ya da bu süre adım atabiliyorlar ancak en ufak bir pürüzde bu süreç gerileyip eski halini alabiliyor

PEKİ ÇOCUĞUNUZ SİZİNLE UYUMAYA ALIŞTIYSA NELER YAPILABİLİR?

• Öncelikle anne babanın kararlı duruşu bu süreçte çok önemlidir. Sürece başladığınız zaman zaman zaman hadi bugünde aramızda yat durumu süreci bozabilir. Öncelikle çocuklarında korkabileceğini, siz yanınızda olsanız bile bazı şeylerin onu huzursuz edebileceğini, hasta olabileceğini kabul etmek önemlidir. Diğer önemli olan şey ise bu süreçlerde destek olmak ama sürecin kendisi haline gelmemektir.
• Çocuğunuzu huzurlu bir uykuya hazırlamanız kolayca uykuya dalması ve kaliteli uyku için önemlidir. Uyku için odanın hazırlanması önemlidir. Bu sürece ilk defa başlıyorsanız odada loş bir ışık iyi olabilir. Çocuğunuzu yatırırken onun yanında durup kitap okumanız bunu okurken ara ara sırtını sıvazlamanız onun uykuya dalmasını kolaylaştırabilir.
• Sizinle uyumaya alışan çocuk doğal olarak gece kalkıp yanınıza gelmek istemeyecektir. Veya siz onu tek başına uyutmaya çalıştığınızda uyumak istemeyecek ve ağlayacaktır. Bu sürecin bir parçasıdır. Sizin başarısızlığınız değildir. Bu noktada dirençli olmak ve onu yatağa almamak işlemin parçalarından biridir.
• Eğer gece yanınıza geliyorsa anne baba paylaşımlı olarak tekrar yatağına götürüp uyuyana ve sakinleşene kadar yanında olacağım diyerek onun yanında kalmanız önemlidir. Bu süreç bir süre devam ettikten sonra çocuk gece uyansam da kendi yatağımda yatacağım algısıyla gece uyanmaları kesilecektir.
• Çocukların uykularının huzurlu olması için ev içerisindeki ortamında huzurlu olması gerekir. Özellikle çocuk yanında edilen kavgalar, gergin bir aile ortamı çocuğun her davranışına yansıyacağı gibi uykusuna da yansıyacaktır.
• Aynı şekilde gece yatmadan önce veya gün içerisinde korku içerikli sözcüklerin ve filmlerin izlenmemesini önemlidir. Özellikle gece, hayalet, karanlık gibi korkutucu türden içeriklerin söylenmemesi bu süreci kolaylaştıracaktır.

Psikolog Ceren GÜMÜŞ